2021-2023 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру

АР09058077

«Элементтерді дистилляциялық тазарту жағдайында алюминийдің теллурмен, селен және күкіртпен қосарланған жүйелеріндегі балқымалар мен бу фазасын термодинамикалық зерттеу».

Жоба жетекшісі: Бурабаева Н.М.

Сәйкестігі: Жұмыстың маңыздылығы қазіргі заманға сай болмаған булардың сұйық тепе-теңдігін қоса алғанда, толық диаграммаларды құру арқылы екілік жүйелер туралы жаңа анықтамалық деректерді алу болып табылады. Алынған жаңа деректер дистиляциялық үрдістерінде физика-химиялық негіздерін құруға, сонымен қатар селен мен теллурдың жоғары дәрежеде тазартылған түрлерін алуға және алюминий қоспасмен халькогенді бөлу технологиясының қиыншылығын шешеуге тиімді техникалық ұсыныстар беруге пайдаланады.Төмен қысымда жоғары температурада металдар мен металл еместердің сұйық-бу тепетеңдігін зерттеуді бұған дейін Қазақстан Республикасында және алыс-жақын шетелде ешкім зерттемеген.

 

Жобаның мақсаты: Қазіргі кезде алюминийдің теллур, селен және күкіртпен қосарланған жүйелерінің конденсацияланған және бу фазаларының термодинамикалық константаларын алу, сондай-ақ жоғары таза элементтерді алу кезінде селен мен теллурды қоспалардан тазарту барысында технологиялық қиындықтардың себептерін теориялық түрде негіздеуге мүмкіндік беретін төмен қысым кезінде сұйықтық-будың фазалық ауысуларын құру.

 

Күтілетін нәтижелер:

- Күй диаграммасын түзету және конденсацияланған және бу фазалары мен алюминий сесквителлуридінің термодинамикалық константаларын анықтау арқылы алюминий – теллур жүйесінің термодинамикасы зерттеледі;

- Күй диаграммасын түзету және конденсацияланған және бу фазалары мен алюминий сесквиселенидінің термодинамикалық константаларын анықтау арқылы алюминий – селен жүйесінің термодинамикасы зерттеледі;

- Күй диаграммасын түзету және конденсацияланған және бу фазалары мен алюминий сесквисульфидінің термодинамикалық константаларын анықтау арқылы алюминий – күкірт жүйесінің термодинамикасы зерттеледі.

- Web of Science базасының Science Citation Index Expanded индекстелетін және (немесе) Scopus базасында CiteScore бойынша 35 (отыз бес) кем емес процентиль бар жобаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланатын ғылыми басылымдарда кемінде 2 (екі) мақала және (немесе) шолу)

- немесе Web of Science халықаралық деректер базасымен индекстелетін 1 (бірінші), 2 (екінші) не 3 (үшінші) квартильге кіретін жобаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланатын ғылыми басылымдарда 2 (екі) мақаладан және/немесе шолулардан кем емес), сондай-ақ БҒСБҚК ұсынған рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымда кемінде 1 (бір) мақала;

Қол жеткізілген нәтижелер: Алғаш рет алюминийдің теллурмен толық күй диаграммалары толтырылды, оның ішінде заттың үш агрегаттық күйі, олардың негізінде алюминийден және оның қосылыстарынан халькогендерді тазарту мүмкіндігін немесе оның жоқтығын бағалауға болады. Жұмыстың жаңалығы: Алғаш рет атмосфералық қысым мен вакуумда (6,67 кПа) бу-сұйық тепе-теңдік өрістерін қамтитын толық фазалық диаграмма құрылды. Толық фазалық диаграмма негізінде алюминийді теллур қоспасынан тазарту, сирек фракция мәні 6,67 кПа өлшеміне тең кезді қоспағанда тазарту технологиялық қиындықтарды туғызбайтыны анықталды.

Зерттеу тобының мүшелері:

Тулеутай Фархат Ханафияулы

ORCID: 0000-0003-0802-283X

https://orcid.org/0000-0003-0802-283X

Бахытулы Наурызбек
Нет
Линник Ксения

ORCID ID: 0000-0002-0683-1409

https://orcid.org/0000-0002-0683-1409

SCOPUS ID: 57203801597

https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57203801597

Google Scolar :

https://scholar.google.ru/citations?user=B076EQEAAAAJ&hl=ru

Web of science ID: W-7573-2018

Publons:

https://publons.com/researcher/1821873/xeniya-linnik/