2023-2025 жылдарға арналған бағдарламалық – нысаналы қаржыландыру

BR21882140

««Индустрия 4.0» және Digital Twin тұжырымдамасына сай, күрделі металлургиялық шикізатты кешенді өңдеудің жаңа технологиялық мәселелерін жасау»

Жоба жетекшісі: Кенжалиев Б.К.

Өзектілігі: Заманауи өндіріс энергетикалық және материалдық ресурстарды аз тұтынуды қамтамасыз ету кезінде кондиционерленбеген кен және техногендік шикізатты өңдеуге тартуға мүмкіндік беретін инновациялық технологиялық шешімдерді талап етеді. Сондай-ақ, триботехникалық сипаттамалары жоғары тозуға төзімді жабындарды жасау қажет. Digital Twin негізінде бағдарламаны әзірлеу минералды және техногендік шикізат түріне байланысты технологиялық режим мен өңдеу әдістерін таңдауға мүмкіндік береді.

Жобаның мақсаты: Түсті, асыл және сирек металдарды бөлуде жаңа материалдарды ала отырып, кондицияланбаған шикізатты байыту, пиро- және гидрометаллургиялық өңдеуде әзірленген технологияларды талдау үшін сапасыз шикізатты өндіруде «Индустрия 4.0» және Digital Twin концепциясына сәйкес күрделі металлургиялық шикізатты кешенді өңдеудің жаңа технологиялық шешімдерін жасау.

Жобаның міндеттері:

-бай мыс штейндерін түрлендіру процесінде пайдалану үшін балқытылған ағындарды алу әдісін әзірлеу;

-арнайы әдістермен алдын ала өңдеумен қыңыр техногендік шикізаттан асыл және түсті металдарды гидрометаллургиялық алу технологиясын әзірлеу; Қазақстанның алтын өндіретін кәсіпорындарының пайдаланылған көмір сорбенттерін асыл металдарды толық өндіру үшін оларды жағу алдында демеркуризациялау;

-титан диоксиді мен темір оксиді пигменттері мен сирек жер элементтерінің концентратын (СЖЭ) ала отырып, құрамында титан бар өнімдерді кешенді өңдеу технологиясын әзірлеу; модификацияланған титан нитридінің негізінде күрделі көп қабатты құрамның тозуға төзімді жабындарын алу;

-отандық мұнай өнімдерінен алынған құрамында меркаптан бар жинағыштарды қолдана отырып, байытылуы қиын сульфидті, мыс-молибден кендерін байытудың тиімді технологиясын әзірлеу.

-Digital Twin (сандық егіз) тұжырымдамасы негізінде әзірленген технологияларды талдау үшін қолданбалы бағдарламалық өнімдерді құру.

Зерттеу нәтижелері бойынша жарияланатын болады:

-Web of Science деректер базасында импакт-фактор бойынша 1 (бірінші), 2 (екінші) және (немесе) 3 (үшінші) квартильге кіретін және (немесе) CiteScore бойынша процентилі бар Бағдарламаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланатын ғылыми басылымдарда кемінде 8 (сегіз) мақала және (немесе) шолулар Scopus дерекқорында кемінде 50 (елу).

-ҒЖБССҚК ұсынған журналдарда 12 (он екі) кем емес мақала.

-шетелдік және (немесе) қазақстандық баспаларда кемінде 3 (үш) монография немесе оқу құралдары;

-Қазақстан Республикасының Ұлттық зияткерлік меншік институтында тіркелген кемінде 5 (бес) зияткерлік меншік объектісі.

Қол жеткізілген нәтижелер: құрамында алтыны бар техногендік шикізатты, құрамында мыс бар кенді және техногендік шикізатты, глинозем өндірісінің өнеркәсіптік өнімдерін, фосфогипс пен кондициялық емес ильменитті, құрамында магний бар қайталама шикізатты өңдеудің, титан қорытпаларынан және жоғары глиноземді отқа төзімді бұйымдардан құймалар алудың технологиялық режимдері айқындалды.

Жарияланған жұмыстардың тізімі:

1 Kenzhaliyev, B.K.; Tussupbayev, N.K.; Abdykirova, G.Z.; Koizhanova, A.K.; Fischer, D.Y.; Baltabekova, Z.A.; Samenova, N.O. Evaluation of the Efficiency of Using an Oxidizer in the Leaching Process of Gold-Containing Concentrate. Processes 2024, 12, 973. https://doi.org/10.3390/pr12050973

2 Kenzhaliyev, B.; Ultarakova, A.; Toishybek, A.; Sadykov, N. Processing of Ilmenite Concentrate with High Chromium. Content // Processes 2024, 12, 1462. https://doi.org/10.3390/pr12071462

3 Kenzhaliyev B., Mukhanova A., Surkova T., Turysbekov D., Kaldybayeva Zh., Amanzholova L., Baltabekova Zh. Investigation of possibility of using sulfur-containing oil products as component compositions for production of flotation reagents // Canadian Metallurgical Quarterly, 1–11. https://doi.org/10.1080/00084433.2024.2423962

4. Rinat Abdulvaliyev, Almagul Ultarakova, Arailym Mukangaliyeva, Nina Lokhova and Kaisar Kassymzhanov Comparative Analysis of Acid Leaching for the Efficient Recovery of Lanthanum and Cerium from Phosphate Separations 2024, 11(10), 288; https://doi.org/10.3390/separations11100288

5 Kenzhaliyev, B.; Imankulov, T.; Mukhanbet, A.; Kvyatkovskiy, S.; Dyussebekova, M.; Tasmurzayev, N. Intelligent System for Reducing Waste and Enhancing Efficiency in Copper Production Using Machine Learning. Metals 2025, 15, 186. https://doi.org/10.3390/met15020186

6 Kenzhaliyev, B.; Trebukhov, S.; Volodin, V.; Nitsenko, A.; Kilibayev, Y.; Kolesnikova, O.; Linnik, X. Preliminary Removal of Mercury from Depleted Coal Sorbents by Thermal Vacuum Method with Associated Extraction of Precious Metal Composite. J. Compos. Sci. 2024, 8, 367. https://doi.org/10.3390/jcs8090367

7 Kenzhaliyev, B.; Fischer, D.; Temirova, S.; Ultarakova, A.; Baltabekova, Z.; Bakhytuly, N.; Smailov, K. Removal of Hexavalent Chromium Ions from Industrial Effluents Using Natural and Modified Diatomite, Taurite, Lewatit M500, and Activated Carbon // Processes 2025, 13, 997. https://doi.org/10.3390/pr13040997

8 Kenzhaliyev BK, Amangeldy BS, Mukhanbet A, Azatbekuly N, KoizhanovaA, Magomedov DR. Development of Software for Hydrometallurgical Calculation of Metal Extraction. Kompleksnoe Ispolzovanie Mineralnogo Syra = Complex Use of Mineral Resources.2025; 335(4):78-88. https://doi.org/10.31643/2025/6445.42

9 Кенжалиeв Б.К., Нурахов Е.С., Айбагаров С.Ж., Юсупова С.Ж. Integrated information system for demercurization and precious metal recovery from spent coal sorbents in kazakhstan’s gold extraction industry. Журнал "Вестник НИА РК" №4 2024 г. – С. 92-102 https://doi.org/10.47533/2024.1606-146X.007

10 Kenzhaliyev Bagdaulet Kenzhalievich, Surkova Tatiana, Dossymbayeva Zamzagul, Koizhanova Aigul Kairgeldyevna, Yessimova Dinara and Abdikerim Bekzat (2024). Bacterial oxidation in the hydrometallurgical process of copper extraction from copper-containing ore. Journal of Engineering Researcher and Lecturer, 3(3), 213–223. https://doi.org/10.58712/jerel.v3i3.173

11 Kenzhaliyev Bagdaulet Kenzhalievich, Surkova Tatiana, Dossymbayeva Zamzagul, Koizhanova Aigul Kairgeldyevna, Yessimova Dinara and Abdikerim Bekzat (2024). Modified sorbents based on natural mineral and its mechanical properties. Journal Pendidikan Teknologi Kejuruan, 7(4), 238–244. https://doi.org/10.24036/jptk.v7i4.39123

12 Б.К. Кенжалиeв, С.Ж. Айбагаров, С.Д. Бекеле, С.А. Квятковский, М.А. Дюсебекова. Development of a comprehensive software solution for processing high-sulfur, copper-poor concentrates in the copper smelting industry // "Вестник Университета Шакарима. Серия технические науки" №4(16) 2024 г. https://doi.org/10.53360/2788-7995-2024-4(16)-11

13 Кенжалиев Б.К., Койжанова А.К., Ерденова М.Б., Магомедов Д.Р., Смаилов К.М. Оптимизация извлечения меди из отвальных руд с использованием биохимических и химических методов окисления // Reports of the national academy of sciences of the republic of Kazakhstan. ISSN 2224-5227 Volume 2. Number 350 (2024), 167–182 https://doi.org/10.32014/2024.2518-1483.287

14 B.K. Kenzhaliyev, S.S. Temirova, D.E. Fisher, Zh.A. Baltabekova. Removal of hexavalent chromium from aqueous solutions by sorption with activated carbon. Review // Engineering Journal of Satbayev University. Volume 146 (2024), Issue 6,8-16. https://vestnik.satbayev.university/index.php/journal/article/view/1374

15 Kenzhaliyev, B., Mukhanova, A., Samenova, N., Toktagulova, K., Kaldybayeva, Z., Turysbekov, D., & Yussupova, S. (2025). Study of the dispersing properties of microemulsion mercaptan-containing collectors based on oil products. Kompleksnoe Ispolzovanie Mineralnogo Syra = Complex Use of Mineral Resources, 337(2), 85–94. https://doi.org/10.31643/2026/6445.20 https://kims-imio.com/index.php/main/article/view/538

16 Патент № 9109 от 10.05.2024. Способ переработки высокохромистого ильменита / Кенжалиев Б. К., Ультаракова А.А., Қаршыға З.Б., Лохова Н.Г., Касымжанов К.К., Муқаңғалиева А.Ө. https://ebulletin.kazpatent.kz/#/bulletin?timestamp=2024-05-10&bull_num=19&data_source=bulletin&language=ru

17 Патент № 9913 от 13.12.2024. Способ выщелачивания полиметаллического сырья https://ebulletin.kazpatent.kz/#/bulletin?timestamp=2024-12-13&bull_num=50&data_source=bulletin&language=ru

18 Патент № 9243 от 14.06.2024. Способ переработки некондиционного ильменита с повышенным содержанием хрома

19 Патент № 8335 от 06.10.2023. Печь для непрерывной плавки сульфидных материалов в жидкой ванне

20 Кенжалиев Б.К., Мамаева А.А., Паничкин А.В., Аубакирова Р.К., Кенжегулов А.К. Процессы диффузии и образования фаз в двойных и многокомпонентных системах на основе металлов / Монография. – Алматы, КазНИТУ им. К.И. Сатпаева. 2024 г., - 524 с. ISBN 978-601-7042-26-4